Μουσείο Σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων (Ολυμπίας)

Το μουσείο ιδρύθηκε το 1961, από το φίλαθλο και φιλότεχνο Γεώργιο Παπαστεφάνου-Προβατάκι (1890-1978). Μέχρι το 1972 ονομαζόταν Αθλοφιλοτεχνικό Ολυμπιακό Μουσείο και στεγαζόταν στο κτίριο όπου παλαιότερα λειτουργούσε το δημοτικό σχολείο της Αρχαίας Ολυμπίας. Το 1964, ύστερα από δωρεά του ιδρυτή του, το μουσείο περιήλθε στην κυριότητα της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής, και από το 1972 στεγάζεται σε ένα λιτό κτίριο που χτίστηκε με έξοδα της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Γεωργίου Πάντζαρη. Ο πρώτος τίτλος του μουσείου φανέρωνε και τα δύο είδη αντικειμένων της αρχικής συλλογής, εκθέματα δηλαδή αθλητικού περιεχομένου, από τις σύγχρονες Ολυμπιάδες κυρίως, και μία μοναδική συλλογή γραμματοσήμων που είχαν εκδοθεί παγκοσμίως με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Σήμερα, η συλλογή αυτή, που στο μεταξύ εμπλουτίστηκε από δωρεές ιδιωτών, κληρονόμων των ολυμπιονικών και προσφορές της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής, εκτίθεται, κατανεμημένη σε προθήκες κατά Ολυμπιάδες, με χρονολογική σειρά. Ένας μεγάλος αριθμός εκθεμάτων αφορά τους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896, και τη Μεσολυμπιάδα του 1906, που έγιναν στην Αθήνα. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν το επίχρυσο αναμνηστικό μετάλλιο του 1896 που χαράχτηκε από τον Νικηφόρο Λύτρα, η συλλογή φωτογραφιών από την αναστήλωση του Παναθηναϊκού Σταδίου, οι φωτογραφίες με τους Έλληνες και ξένους ολυμπιονίκες, οι έγχρωμες λιθογραφίες και τα τιμητικά διπλώματα που συνόδευαν τα μετάλλια. Για καθεμία από τις υπόλοιπες Ολυμπιάδες εκτίθενται αφίσες, φωτογραφίες, αναμνηστικές πλακέτες, μετάλλια, διπλώματα, αποκόμματα εισιτηρίων, μασκότ των αγώνων, μεταλλικά αναμνηστικά γραμματόσημα και σχετικές εκδόσεις. Ξεχωριστές ενότητες εκθεμάτων αφορούν την ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων της αρχαιότητας, τις προγενέστερες του 1896 προσπάθειες αναβίωσής τους (με πιο επιτυχημένη αυτήν του Ευάγγελου Ζάππα το 1859, 1870, 1875 και 1889) και το φιλέλληνα Γάλλο αριστοκράτη Pierre de Coubertin, ο οποίος, ύστερα από πολλές προσπάθειες, πέτυχε την αναβίωση των αγώνων στο τέλος του 18ου αι. Οι φιλότεχνοι επισκέπτες του μουσείου θα παρατηρήσουν στις αφίσες των αγώνων τα εκάστοτε κυρίαρχα ρεύματα τέχνης, όπως το ναζιστικό ιδεώδες στην αφίσα των αγώνων του Βερολίνου το 1936, ενώ οι λάτρεις των παλαιών φωτογραφιών θα δουν πολλά άγνωστα ντοκουμέντα, όπως αυτό με τον Σπύρο Λούη με φουστανέλα να προσφέρει ένα κλαδί ελιάς στον Χίτλερ κατά την έναρξη των αγώνων του 1936. Επίσης, οι φίλαθλοι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να δουν τα παλαιά και τα νεότερα ινδάλματά τους απαθανατισμένα σε στιγμές έντονης προσπάθειας, όπως τον Φιλανδό δρομέα-φάντασμα Paavo Nurmi, τον Johnny Weissmuller, που έγινε γνωστός από το ρόλο του Ταρζάν σε ταινίες του Χόλιγουντ, τον Τσεχοσλοβάκο Emil Zatopek, τον Αιθίοπα μαραθωνοδρόμο Abebe Bikiba και τη δεκαπεντάχρονη Ρουμάνα Νάντια Κομανέτσι, που εξέπληξε το κοινό των αγώνων του 1976 στο Μόντρεαλ του Καναδά. Ξεχωριστό ενδιαφέρον, και όχι μόνο για τους φιλοτελιστές, παρουσιάζει η συλλογή γραμματοσήμων του μουσείου. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν τα φύλλα των πρώτων ολυμπιακών γραμματοσήμων του 1896, με τις παραστάσεις των συμπλεκόμενων παλαιστών, αξίας δύο λεπτών, και της Ακρόπολης, αξίας δέκα δραχμών, και τα φύλλα των γραμματοσήμων των αγώνων του 1906 σε χρώμα βυσσινί (carmine), με την παράσταση Νίκης με κηρύκειο, που αποτελεί αντιγραφή από αργυρό νόμισμα της αρχαίας πόλης Τιρύνης. Εκτός από αυτές τις πολύ σπάνιες εκδόσεις, το μουσείο διαθέτει την πλήρη σειρά γραμματοσήμων που εκδόθηκαν από τις χώρες που φιλοτέχνησαν τους αγώνες, αλλά και από άλλες χώρες που συμμετέχουν στη Διεθνή Ομοσπονδία Ολυμπιακού Φιλοτελισμού (FIPO), η οποία αναδεικνύει και στηρίζει την προσφορά του φιλοτελισμού ως πρεσβευτή της ειρήνης στην ιστορία του ολυμπιακού κινήματος. Τέλος, μπορείτε να δείτε μία σειρά εκθεμάτων για την αφή της ολυμπιακής φλόγας και τη λαμπαδηδρομία, που καθιερώθηκε επίσημα το 1936, με 3.069 δρομείς, οι οποίοι κάλυψαν τα αντίστοιχα χιλιόμετρα που χωρίζουν την Ολυμπία από το Βερολίνο. Στο πλαίσιο της ίδιας ενότητας εκτίθενται οι δάδες των Ολυμπιακών Αγώνων του 1948 στο Λονδίνο, του 1964 στο Ίνσμπρουκ, του 1968 στο Μεξικό, και των Αγώνων του Μόντρεαλ το 1976, όταν για πρώτη φορά η φλόγα ταξίδεψε από την Ολυμπία στην Αθήνα με τον παραδοσιακό τρόπο και από εκεί στην Οτάβα μέσω δορυφόρου. Ο δορυφόρος μετέδωσε τη μεταμορφωμένη σε ακουστικό κύμα φλόγα σε ένα δέκτη, που τη μετέτρεψε πάλι σε φλόγα με τη βοήθεια ακτίνων λέιζερ. Φύλλο 10 γραμματοσήμων του 1896, αξίας 1 δραχμής, με θέμα το Παναθηναϊκό Στάδιο και την Ακρόπολη (Μουσείο Σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων). Φωτογραφία από την τελετή αφής της Ολυμπιακής φλόγας των αγώνων του 1952 (Μουσείο Σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων). Αναμνηστική έκδοση φωτογραφίας του βαρόνου Πιερ ντε Κουμπερτέν (1971), πλαισιωμένη από σειρές γραμματοσήμων του ίδιου θέματος (Μουσείο Σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων). Στιγμιότυπο από αγώνα ξιφομαχίας που πραγματοποιήθηκε στον χώρο του Ζαππείου, κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών αγώνων του 1896 (Μουσείο Σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων). Δίπλωμα το οποίο απονεμήθηκε στον Χ. Βασιλάκο, το 1901, για τη νίκη του στον αγώνα βάδην 1.000 μ. (Μουσείο Σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων). Αφίσα των Ολυμπιακών αγώνων του 1968 στο Μεξικό (Μουσείο Σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων). Αφίσα των Ολυμπιακών αγώνων του 1928 στο Άμστερνταμ (Μουσείο Σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων).